Black Friday is vandaag een van de bekendste shoppingdagen in België en Nederland. Veel mensen wachten op deze dag om promoties te scoren op elektronica, kleding, speelgoed of huishoudtoestellen. De beelden van lange wachtrijen aan winkels en volle online winkelmandjes lijken elk jaar opnieuw te tonen dat Black Friday een gigantisch succes is. Toch is de realiteit minder eenvoudig. Black Friday klinkt als een dag vol koopjes, maar in de praktijk is het niet altijd zo voordelig als het lijkt. In dit uitgebreide artikel lees je wat Black Friday precies is, waar de traditie vandaan komt, waarom winkels eraan meedoen, en vooral waarom je als consument niet zomaar mag aannemen dat je de beste deal krijgt.

Wat is Black Friday

Black Friday is een grootschalige koopjesdag die oorspronkelijk uit de Verenigde Staten komt. De dag valt altijd op de vrijdag na Thanksgiving. Veel Amerikanen hebben dan vrij, waardoor winkelstraten vollopen en winkeliers massaal promoties aanbieden. In België en Nederland zie je dezelfde trend. Steeds meer winkels nemen deel aan deze actieperiode en bieden spectaculaire kortingen aan, zowel online als in fysieke winkels.

Black Friday wordt vaak gezien als het begin van het kerstshopseizoen. Het is het moment waarop veel mensen cadeaus proberen te kopen tegen lagere prijzen. Voor retailbedrijven is het een belangrijke dag om hun omzet een stevige boost te geven. De laatste jaren is Black Friday uitgegroeid van één dag tot een hele periode. Merken spreken dan over Black Week, Black Month of Cyber Weekend.

De oorsprong van Black Friday

Black Friday bestaat al langer dan veel mensen denken. De naam werd voor het eerst gebruikt in de jaren zestig in de Verenigde Staten. De politie van Philadelphia gebruikte de term om de chaos op straat te beschrijven door de enorme drukte. Winkeliers namen de naam later over en gaven er een positieve draai aan. Volgens een andere verklaring komt de naam van het moment waarop winkels van rode cijfers naar zwarte cijfers gaan. In boekhouding staan zwarte cijfers voor winst.

Door de opkomst van internetshopping en internationale marketingcampagnes is Black Friday ook in Europa enorm populair geworden. Vooral Belgische en Nederlandse consumenten hebben de laatste jaren het koopgedrag overgenomen. Grote spelers zoals Bol, Coolblue, MediaMarkt en Amazon zetten zwaar in op Black Friday acties. Daardoor is het fenomeen bijna niet meer weg te denken uit onze winkelcultuur.

Waarom doen winkels mee aan Black Friday

Winkels doen mee omdat ze op korte tijd veel omzet kunnen genereren. Ze lokken klanten met spectaculaire kortingen die soms tot wel 70 procent kunnen oplopen. Maar deze kortingen betekenen niet altijd dat je effectief geld bespaart. Winkels gebruiken verschillende strategieën om consumenten te overtuigen om toch te kopen, zelfs wanneer de voordelen beperkt zijn.

Black Friday is voor winkels ook een kans om oude voorraad te verkopen, klanten naar hun webshop of fysieke winkel te trekken en nieuwe producten onder de aandacht te brengen. Sommige retailers gebruiken de periode bovendien om hun concurrenten te overtreffen en marktaandeel te vergroten.

Hoe herken je echte deals

Consumenten krijgen tijdens Black Friday vaak het gevoel dat ze snel moeten beslissen omdat een bepaald product bijna uitverkocht is of zogezegd tijdelijk in prijs is verlaagd. Toch zijn deze signalen niet altijd betrouwbaar. Door de jaren heen zijn onderzoekers gaan kijken naar de echte prijsvoordelen van Black Friday. Zij zien dat veel prijzen eerder worden verhoogd dan verlaagd, of dat promoties amper verschillen van acties die eerder al liepen.

Winkels gebruiken populaire verkooptechnieken zoals:

• Tijdelijke promoties die kunstmatig urgent lijken
• Claims zoals laatste stuks of bijna uitverkocht
• Prijsverhogingen net voor Black Friday om later een grotere korting te tonen
• Valse adviesprijzen die hoger worden weergegeven dan de echte marktprijs

Echte deals herken je pas wanneer je de normale verkoopprijs vergelijkt met de Black Friday prijs. Zonder die vergelijking kan je moeilijk inschatten of een promotie echt de moeite waard is.

Waarom Black Friday niet altijd voordelig is

Black Friday lijkt in eerste instantie aantrekkelijk omdat je bijna overal kortingen ziet. Toch zijn er meerdere redenen waarom de dag niet altijd voordelig is. Veel consumenten denken dat ze geld besparen, maar uiteindelijk geven ze juist meer uit. Dat komt door een combinatie van psychologische factoren, marketingtechnieken en beperkte transparantie over de echte prijzen.

Psychologische effecten die je koopgedrag beïnvloeden

Tijdens Black Friday spelen winkels bewust in op psychologie. Mensen reageren sterk op woorden zoals korting, tijdelijk of exclusief. Zodra je het gevoel hebt dat je een unieke kans krijgt, ben je sneller geneigd om te kopen. Ook sociale druk speelt mee. Online zie je vaak hoeveel mensen hetzelfde product bekijken of in hun winkelmandje steken. Hierdoor ontstaat de indruk dat je snel moet beslissen om het product niet mis te lopen.

Winkels gebruiken technieken zoals:

• De schaarste-illusie waarbij er staat dat er maar enkele stuks beschikbaar zijn
• Tijdslimieten om je aankoopgedrag te versnellen
• Grote kortingen op een beperkt aantal producten om klanten naar de website te trekken
• Verpakkingen of bundels die aantrekkelijk lijken maar niet altijd goedkoper zijn

Deze technieken leiden tot impulsaankopen, wat vaak resulteert in aankopen die niet nodig zijn of die later goedkoper blijken.

Hoe winkels met prijzen spelen

Veel mensen denken dat Black Friday de allerbeste prijzen biedt. Dat is niet altijd juist. Verschillende onderzoeken tonen aan dat heel wat winkels hun prijzen in de weken voor Black Friday verhogen. Dat gebeurt om tijdens Black Friday een grotere korting te kunnen tonen. Voor de consument lijkt het alsof het product enorm in prijs is gezakt, terwijl dit in werkelijkheid niet zo is.

Daarnaast gebruiken veel retailers adviesprijzen die in de praktijk nooit worden gehanteerd. Daardoor lijkt een korting indrukwekkend, maar eigenlijk betaal je gewoon de normale marktprijs. Sommige producten zijn tijdens Black Friday zelfs duurder dan in andere periodes.

Het verschil tussen echte en valse promoties

Echte promoties zijn schaarser dan veel mensen denken. Toch zijn ze er wel. Sommige winkels bieden wel degelijk mooie deals aan op bepaalde categorieën zoals televisies, gaming, smartphones en huishoudtoestellen. Maar je moet goed vergelijken. Een korting van 20 procent lijkt aantrekkelijk, maar wanneer een product eerder al 15 procent goedkoper was, is de deal niet zo groot als hij lijkt.

Valse promoties herken je aan:

• Kortingen op adviesprijzen die nooit in de winkel werden gebruikt
• Producten die al maanden in promo staan maar nu onder het label Black Friday vallen
• Bundels die duurder zijn dan losse producten
• Kortingcodes die eerst de prijs verhogen en daarna een korting toepassen

Door bewust te shoppen en prijzen vooraf te vergelijken kan je jezelf beschermen tegen deze misleidende praktijken.

De rol van online winkels

Online winkels hebben Black Friday groot gemaakt in onze regio. Ze kunnen veel sneller inspelen op vraag en aanbod, aanbiedingen aanpassen en bezoekers beïnvloeden via hun platform. Door de groei van e-commerce is Black Friday steeds meer een online fenomeen geworden. Webshops tonen flitsdeals die maar enkele minuten geldig zijn. Hierdoor wordt de druk om snel te beslissen groter.

Online winkels verzamelen ook veel data. Ze weten welke producten goed verkopen, welke pagina’s je bekijkt en hoelang je twijfelt. Die informatie wordt gebruikt om gepersonaliseerde deals te tonen. Dit geeft het gevoel dat je een bijzonder aanbod krijgt, terwijl het in werkelijkheid een slimme marketingstrategie is.

De keerzijde van Black Friday voor consumenten

Black Friday lijkt een feest van besparen, maar de realiteit is dat veel mensen meer geld uitgeven dan gepland. Door de overvloed aan aanbiedingen voelen consumenten zich soms verplicht om iets te kopen, zelfs wanneer ze geen nood hebben aan het product. Dit effect neemt toe door sociale media waar je talloze beelden ziet van mensen die trots hun aankopen delen.

Daarnaast hebben consumenten soms last van keuzestress. Met honderden deals tegelijk is het moeilijk om te weten wat nu echt de moeite waard is. Daardoor kopen veel mensen impulsief of kiezen ze voor een product dat later goedkoper blijkt.

De impact op winkeliers en merken

Ook voor winkels is Black Friday niet altijd even voordelig. Hoewel de omzet stijgt, zijn de winstmarges vaak lager. Door de grote druk om deel te nemen aan de actieperiode voelen sommige winkels zich verplicht om promoties te geven, zelfs wanneer dit financieel niet ideaal is. Kleine zelfstandigen hebben het nog moeilijker. Zij kunnen meestal niet dezelfde kortingen geven als grote ketens en verliezen daardoor klanten.

Voor merken kan Black Friday ook schadelijk zijn. Producten worden geassocieerd met korting, waardoor consumenten minder bereid zijn om later de volle prijs te betalen. Sommige merken kiezen daarom bewust om niet mee te doen met Black Friday, omdat ze hun waarde willen behouden of duurzaamheid centraal willen zetten.

De impact op duurzaamheid

Black Friday heeft niet alleen een economische, maar ook een ecologische impact. De grote hoeveelheid aankopen zorgt voor meer verpakkingsafval, transport en retourzendingen. Vooral retourzendingen zijn schadelijk. Veel mensen bestellen meerdere producten om thuis te vergelijken en sturen een deel terug. Retourzendingen moeten worden vervoerd, verwerkt en soms zelfs vernietigd wanneer ze niet opnieuw verkocht kunnen worden.

Steeds meer organisaties waarschuwen voor deze ecologische impact. Ze benadrukken dat het belangrijk is om bewust te kopen en niet bij te dragen aan onnodige consumptie. Sommige winkels doen niet mee met Black Friday en doneren in plaats daarvan aan goede doelen. Zij willen consumenten bewust maken dat elke aankoop een impact heeft.

Hoe kan je jezelf beschermen tegen slechte deals

Als consument kan je heel wat doen om ervoor te zorgen dat Black Friday echt voordelig wordt. Door voorbereid te zijn en de juiste strategie te gebruiken kan je veel geld besparen en voorkom je dat je slachtoffer wordt van misleidende promoties.

Je kan je voorbereiden door:

• Prijzen vooraf te noteren en te vergelijken
• Een lijst te maken van producten die je echt nodig hebt
• Reviews te lezen voor je iets koopt
• Je niet te laten leiden door tijdsdruk of flitsdeals
• Te controleren of het product eerder goedkoper was
• Niet automatisch te vertrouwen op adviesprijzen

Door bewust te blijven en niet te snel te beslissen kan je echte koopjes vinden en vermijden dat je te veel betaalt.

Black Friday in België en Nederland

In België en Nederland is Black Friday de laatste jaren enorm toegenomen. Zowel grote ketens als kleine winkels doen mee. Veel Belgen en Nederlanders schakelen over op online shoppen omdat de keuze groter is en je makkelijker prijzen kan vergelijken. Toch is het belangrijk om op te letten voor buitenlandse websites die lokkende prijzen tonen maar hoge verzendkosten of douanekosten rekenen.

In onze regio speelt ook de wetgeving een rol. Er zijn regels over prijsverminderingen en consumentenbescherming. Toch is het niet altijd eenvoudig om te zien of winkels deze regels volgen. Consumenten moeten dus alert blijven en kritisch kijken naar promoties.

Is Black Friday nu voordelig of niet

Het antwoord hangt af van hoe je ermee omgaat. Black Friday kan voordelig zijn wanneer je goed voorbereid bent, prijzen vergelijkt en enkel koopt wat je echt nodig hebt. Maar voor veel mensen is Black Friday niet voordelig omdat ze zich laten meeslepen door marketing en aanbiedingen die minder indrukwekkend zijn dan ze lijken.

Black Friday is vooral een dag die inspeelt op emoties. Door de drukte, de reclame en de schijn van enorme kortingen lijken deals veel beter dan ze werkelijk zijn. Wanneer je bewust shopt en kritisch blijft, kan je wel degelijk mooie kortingen vinden. Maar voor wie impulsief koopt, wordt Black Friday een dure dag die meer kost dan ze oplevert.

Conclusie

Black Friday wordt vaak gezien als het koopjesfeest van het jaar, maar in de praktijk is het een complexe mix van marketing, psychologie en consumentengedrag. De kortingen zijn niet altijd zo spectaculair als ze lijken. Veel prijzen worden gemanipuleerd en consumenten betalen soms zelfs meer dan in andere periodes. Door je goed voor te bereiden, prijzen te vergelijken en enkel te kopen wat je nodig hebt, kan je echte voordelen halen uit Black Friday. Het is een dag die zowel kansen als valkuilen biedt. Door bewust te winkelen en kritisch te blijven maak je de beste keuzes voor jezelf, je budget en het milieu.